Aktüeryal Yöntemle Destekten Yoksun Kalma Tazminat Hesabı

KONU: Davacıların destek zararı hesabı

Aktüer bilirkişi tazminat hesaplama yöntemine göre 10.06.2017 tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefat eden davacılar murisinin geride kalan hak sahiplerinin destekten yoksun kalma nedeniyle uğradıkları maddi zararın hesaplanması için Aktüer bilirkişi tazminat hesaplama yöntemiyle Karayolları Trafik kanunun 90. maddesi  uyarınca  zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara göre tarafımdan  düzenlenen rapor aşağıdadır.

1)HESAPLAMA  YÖNTEMİ

01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartlarında değişikliğe paralel olarak Karayolları Trafik Kanunun ilgili maddelerinde 14.04.2016 tarihinde aşağıdaki gibi bir kısım değişiklik ve düzenlemeler yapılmış ve bu değişiklikler 26.04.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Trafik kazalarında, zarar hesabının poliçe genel şartlarına göre yapılacağına ilişkin olarak Karayolları Trafik Kanununda değişiklik 26.04.2016 yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. İşbu kaza ise yasal düzenlemeden sonra ve 30.04.2016 tarihinde meydana gelmiştir. Bu durumda  Poliçe genel şartlarına göre bilinmeyen dönem kazançlar 1,8 teknik faiz oranları göre düzenlenen TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak ax,n annüite formülüne göre belirlenerek davacıların zararı hesaplanacaktır.

2)KUSUR DURUMU

Dosyada mevcut belgelere davalı sürücü %100 kusurludur.

3)TAZMİNAT HESABI

A)MÜTEVEFFANIN YAŞI VE BAKİYE ÖMRÜ

a)30.08.1981 doğumlu olan müteveffa, 10.06.2017 vefat tarihinde (36) yaşında kabul edilerek, TRH 2010 yaşam tablosuna göre bakiye ömrü (39) yıl ve muhtemelen (75) yaşına kadar yaşayacaktır.

b)Yargıtay’ın bu konudaki yerleşmiş içtihatlarına ve uygulamalara göre kural olarak aktif çalışma yaşı sonu (60) olarak kabul edilmekte olup, müteveffanın aktif çalışma hayatının (60) yaşına kadar süreceğinin kabulü ile bakiye ömründe zarar gördüğü aktif hayat süresi (60-36)=24 yıl ve pasif devresi 15 yıldır.

B)HAK SAHİPLERİ VE DESTEK SÜRELERİ

TRH 2010 yaşam tablosu dikkate alınarak, davacı eş bakımından müteveffanın bakiye ömür süresi ile sınırlı olarak, kız çocuklar bakımından Yargıtay’ca muhtaçlık yaş sınırı olarak kabul edilen 22 yaşına kadar müteveffanın desteğinden yoksun kaldığı süreler aşağıdadır.

Hak sahibi      Doğum tarihi    Yaşı                       Destek süresi

Eş                  01.10. 1981          36  (bakiye 43 yıl)       24+15 = 39 yıl
Kızı                04.05.2005         12  (22 yaşına kadar)            =10 yıl

C)PAYLAR: Müteveffanın gelirinin tamamı aşağıdaki oranlarda hak sahipleri arasında paylaştırılacaktır.

İlk 10 yıl    müt 29 yıl
Müteveffa            2/5               2/4

Eş                          2/5               2/4

Kızı                       1/5

D)KAZANÇ DURUMU:Dosyada mevcut belgeler ile tanık beyanlarına göre müteveffanın pazarcılık  ile iştigal ettiği anlaşılmaktadır. dava dosyasında müteveffanın sağlığında elde ettiği kazancıyla ilgili bir belge  vs bulunmadığından zorunlu olarak hesaplamalar kamu düzenine ilişkin bulunan net yasal asgari ücretlere göre yapılacaktır.

E)BİLİNEN DÖNEM KAZANÇ TESPİTİ

Müteveffanın 10.06.2017 den itibaren  hesaba esas alınacak aylık net ücreti 1.450,72  TL:dır.

4-)BİLİNMEYEN DÖNEM KAZANÇ TESPİTİ

a)Kazanın meydana geldiği tarihte yürürlükte olan poliçe genel şartları dikkate alınarak bilinmeyen dönem hesabında hayatta  olan  kişinin  muhtemel yaşam süresi  boyunca her yaşında  hayatta  kalma ihtimali  dikkate alınarak peşin  irat yöntemi kullanılarak  gelirin peşin değeri için an,x = Nx – Nx+nDx formülü ve  iskonto oranı  %1.8 teknik   faiz ve  TRH-2010 yaşam tablosu uygulanarak kazanç ve zarar  hesabı yapılacaktır.

b)Aktif devre  bakımından hesaplamaya  alınacak aylık net ücret ( Yasal aylık asgari brüt ücret  1777,50 TL.nın evli 1 çocuklu aile için geçerli olan  aylık  net tutarı   olan    1.450,72 TL. dır.

Pasif devre bakımından hesaplamaya  alınacak aylık net ücret ( Yasal aylık asgari brüt ücret  1777,50 TL nın agisiz tutarı olan 1.270,75 TL.dır.

5-) Maddi Tazminat Hesabı

Aktüeryal hesaplama tekniğine göre;
Eş bakımından 39 yıllık Maddi  Zarar hesabı

24 yıllık aktif devre  zararı;
(N 36-N 46)/D36 x (1.450,72 TL x 12 ay) x  2/6 pay x %100   =  53.444,52 TL
(N 46-N 60)/D36 x (1.450,72 TL x 12 ay) x  2/4 pay x %100 =  88.958,15 TL
15 yıllık pasif devre  zararı
(N 60-N75)/D36 x (1.270,75 TL x 12 ay) x  2/4 pay x %100=57.107,51 TL
199.510,18 TL
Kızı bakımından 10 yıllık maddi zarar hesabı;
(N 12-N 22)/D12 x (1.450,72 TL x 12 ay) x  1/5 pay x %100 =  28.180,15 TL

S O N U Ç: Davacıların tazminat talepleri;

Trafik kazası Karayolları Trafik Kanunundaki değişikliğin yürürlüğe girdiği 26.04.2016 tarihinden sonra meydana gelmiş olması nedeniyle, Poliçe hazine genel şartlarına göre bilinmeyen dönem kazançları % 1,8 teknik faiz oranına göre düzenlenen TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak Aktüer  bilirkişi tazminat hesaplama yöntemi ve  ax,n annüite formülüne göre hesaplanmış olup,

a)Davacı eş destekten yoksun kalma sebebiyle maddi zararı = 199.510,18 TL

b)Davacı kızı destekten yoksun kalma sebebiyle maddi zararı = 28.180,15  TL .dır.

Maddi Tazminat Hesaplama Uzmanı 
Av. Fahri Tan