KONU: Davacıların destek zararı hesabı
Aktüer bilirkişi tazminat hesaplama yöntemine göre 10.06.2017 tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefat eden davacılar murisinin geride kalan hak sahiplerinin destekten yoksun kalma nedeniyle uğradıkları maddi zararın hesaplanması için Aktüer bilirkişi tazminat hesaplama yöntemiyle Karayolları Trafik kanunun 90. maddesi uyarınca zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara göre tarafımdan düzenlenen rapor aşağıdadır.
1)HESAPLAMA YÖNTEMİ
01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartlarında değişikliğe paralel olarak Karayolları Trafik Kanunun ilgili maddelerinde 14.04.2016 tarihinde aşağıdaki gibi bir kısım değişiklik ve düzenlemeler yapılmış ve bu değişiklikler 26.04.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Trafik kazalarında, zarar hesabının poliçe genel şartlarına göre yapılacağına ilişkin olarak Karayolları Trafik Kanununda değişiklik 26.04.2016 yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. İşbu kaza ise yasal düzenlemeden sonra ve 30.04.2016 tarihinde meydana gelmiştir. Bu durumda Poliçe genel şartlarına göre bilinmeyen dönem kazançlar 1,8 teknik faiz oranları göre düzenlenen TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak ax,n annüite formülüne göre belirlenerek davacıların zararı hesaplanacaktır.
2)KUSUR DURUMU
Dosyada mevcut belgelere davalı sürücü %100 kusurludur.
3)TAZMİNAT HESABI
A)MÜTEVEFFANIN YAŞI VE BAKİYE ÖMRÜ
a)30.08.1981 doğumlu olan müteveffa, 10.06.2017 vefat tarihinde (36) yaşında kabul edilerek, TRH 2010 yaşam tablosuna göre bakiye ömrü (39) yıl ve muhtemelen (75) yaşına kadar yaşayacaktır.
b)Yargıtay’ın bu konudaki yerleşmiş içtihatlarına ve uygulamalara göre kural olarak aktif çalışma yaşı sonu (60) olarak kabul edilmekte olup, müteveffanın aktif çalışma hayatının (60) yaşına kadar süreceğinin kabulü ile bakiye ömründe zarar gördüğü aktif hayat süresi (60-36)=24 yıl ve pasif devresi 15 yıldır.
B)HAK SAHİPLERİ VE DESTEK SÜRELERİ
TRH 2010 yaşam tablosu dikkate alınarak, davacı eş bakımından müteveffanın bakiye ömür süresi ile sınırlı olarak, kız çocuklar bakımından Yargıtay’ca muhtaçlık yaş sınırı olarak kabul edilen 22 yaşına kadar müteveffanın desteğinden yoksun kaldığı süreler aşağıdadır.
Hak sahibi Doğum tarihi Yaşı Destek süresi
Eş 01.10. 1981 36 (bakiye 43 yıl) 24+15 = 39 yıl
Kızı 04.05.2005 12 (22 yaşına kadar) =10 yıl
C)PAYLAR: Müteveffanın gelirinin tamamı aşağıdaki oranlarda hak sahipleri arasında paylaştırılacaktır.
İlk 10 yıl müt 29 yıl
Müteveffa 2/5 2/4
Eş 2/5 2/4
Kızı 1/5
D)KAZANÇ DURUMU:Dosyada mevcut belgeler ile tanık beyanlarına göre müteveffanın pazarcılık ile iştigal ettiği anlaşılmaktadır. dava dosyasında müteveffanın sağlığında elde ettiği kazancıyla ilgili bir belge vs bulunmadığından zorunlu olarak hesaplamalar kamu düzenine ilişkin bulunan net yasal asgari ücretlere göre yapılacaktır.
E)BİLİNEN DÖNEM KAZANÇ TESPİTİ
Müteveffanın 10.06.2017 den itibaren hesaba esas alınacak aylık net ücreti 1.450,72 TL:dır.
4-)BİLİNMEYEN DÖNEM KAZANÇ TESPİTİ
a)Kazanın meydana geldiği tarihte yürürlükte olan poliçe genel şartları dikkate alınarak bilinmeyen dönem hesabında hayatta olan kişinin muhtemel yaşam süresi boyunca her yaşında hayatta kalma ihtimali dikkate alınarak peşin irat yöntemi kullanılarak gelirin peşin değeri için an,x = Nx – Nx+nDx formülü ve iskonto oranı %1.8 teknik faiz ve TRH-2010 yaşam tablosu uygulanarak kazanç ve zarar hesabı yapılacaktır.
b)Aktif devre bakımından hesaplamaya alınacak aylık net ücret ( Yasal aylık asgari brüt ücret 1777,50 TL.nın evli 1 çocuklu aile için geçerli olan aylık net tutarı olan 1.450,72 TL. dır.
Pasif devre bakımından hesaplamaya alınacak aylık net ücret ( Yasal aylık asgari brüt ücret 1777,50 TL nın agisiz tutarı olan 1.270,75 TL.dır.
5-) Maddi Tazminat Hesabı
Aktüeryal hesaplama tekniğine göre;
Eş bakımından 39 yıllık Maddi Zarar hesabı
24 yıllık aktif devre zararı;
(N 36-N 46)/D36 x (1.450,72 TL x 12 ay) x 2/6 pay x %100 = 53.444,52 TL
(N 46-N 60)/D36 x (1.450,72 TL x 12 ay) x 2/4 pay x %100 = 88.958,15 TL
15 yıllık pasif devre zararı
(N 60-N75)/D36 x (1.270,75 TL x 12 ay) x 2/4 pay x %100=57.107,51 TL
199.510,18 TL
Kızı bakımından 10 yıllık maddi zarar hesabı;
(N 12-N 22)/D12 x (1.450,72 TL x 12 ay) x 1/5 pay x %100 = 28.180,15 TL
S O N U Ç: Davacıların tazminat talepleri;
Trafik kazası Karayolları Trafik Kanunundaki değişikliğin yürürlüğe girdiği 26.04.2016 tarihinden sonra meydana gelmiş olması nedeniyle, Poliçe hazine genel şartlarına göre bilinmeyen dönem kazançları % 1,8 teknik faiz oranına göre düzenlenen TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak Aktüer bilirkişi tazminat hesaplama yöntemi ve ax,n annüite formülüne göre hesaplanmış olup,
a)Davacı eş destekten yoksun kalma sebebiyle maddi zararı = 199.510,18 TL
b)Davacı kızı destekten yoksun kalma sebebiyle maddi zararı = 28.180,15 TL .dır.
Maddi Tazminat Hesaplama Uzmanı
Av. Fahri Tan