İş Kazaları ve Maddi Tazminat

İş kazası olması durumunda; iş kazasına uğrayan, sakatlanan veya vefat eden çalışan kişilerin, işverenleri tarafından SGK’ya hiç bildirilmemeleri veya sigortasız olarak kaçak çalıştırılmış olmaları işvereni sorumluluktan kurtarmaz. 

5510 sayılı yasaya göre: “Çalışanlar işe alınmalarıyla kendiliğinden sigortalı olurlar.”

5510 sayılı kanunun 13. maddesi uyarınca, işveren iş kazasını en geç kazadan sonra üç gün içinde kuruma bildirmek ve örneği kurumca hazırlanan ve sigortalının günlük kazanç hesabına esas bilgileri gösteren vizite kağıdını kuruma vermek durumundadır.

Bu yasal zorunluluğun süresinde yerine getirilmemesi işvereni sorumluluktan kurtarmayacağı gibi kazalı işçinin ve ölümlü iş kazasına uğrayan işçinin geride kalan eş ve çocuklarının İş Mahkemesi’nde maddi ve manevi tazminat davası açma hakkını kısıtlamamaktadır.

İşçiye, iş kazası kolundan gelir bağlanması için belirli bir sigortalılık süresi veya prim ödeme gün sayısı da gerekmemektedir.

İş mahkemesinde, iş kazasına uğrayan sigortalı veya sigortasız işçinin ve ölümlü iş kazasında vefat eden işçinin hak sahiplerinin açacağı dava, maddi ve manevi tazminat davasıdır. 

Kazalı işçi sigortasız olarak dahi çalışıyor olsa bile ve ölümlü iş kazasında vefat eden işçi dahi sigortasız olsa yine de iş  kazasının oluşuna ilişkin tüm kanıtlar toplanıp, olayı gören ve çalışanı tanıyan tanıklar dinlenerek çalışanın yaralanmasına, ölümüne ve uzuv kaybına sebep olan olayın bir iş kazası olup olmadığı incelenerek bir rapor hazırlanır.

Kurumun sağlık tesislerinde iş kazası ilgili olarak düzenlenen sağlık kurulu rapor ve ekleri SSK Sağlık Dairesi Başkanlığı’na gönderilerek bu kurumca (S.S. Sağlık İşlemleri Tüzüğü’ne göre) sigortalının işgöremezlik derecesi  (maluliyet oranı) tespit edilir ve bu maluliyet oranına göre de iş kazasına uğrayan kişiye, iş kazası sigortasından “sürekli işgöremezlik geliri” bağlanır.

İş kazaları nedeni ile maddi ve manevi tazminat istemlerinde “zaman aşımı” süresi 10 (on) yıldır.

SGK‘ca olayın iş kazası olarak tespiti işlemleri tamamlanmadan, iş mahkemesinde açılan bir davada, mahkemece, kazaya uğrayan kişiye, SGK’dan olayın iş kazası olduğuna ilişkin evraklarının gelmemesi durumunda; davacının iş kazasını sigorta müdürlüğüne ihbar etmesine ve kaza tahkikat evraklarının kurumca düzenlenmesi istemesine ve koşulları oluştuğunda sürekli iş göremezlik maaşı-işgöremezlik geliri bağlanmasını sağlamak üzere süre verilir.

Bu husus bazen gözden kaçmakta ve dava evrakların celbi için uzun zaman gerekmektedir.

SGK’ca iş kazası başvurusu yapılan olay bir “iş kazası” olarak kabul edilmez ise, bu takdirde kazaya uğrayan kişinin/sigortalının yeniden iş mahkemesine başvurarak iş yerinde çalışırken meydana gelen yaralanmalı-zararlandırıcı olayın “iş kazası olduğunun tespitini ve kendisine sürekli işgöremezlik geliri bağlanması gerektiğinin tespiti” yolunda dava açması gerekmektedir.

Trafik Kazaları ve Maddi Tazminat

Trafik kazası neticesinde yaralanma durumunda; tedavi görme ve işe devam edememe, belli bir süre çalışamamak, uzuv kaybı/ömür boyu kalıcı sakatlık varsa ilgili sigorta şirketlerine başvurarak poliçe teminatları dahilinde zararlarınızı karşılamasını isteme hakkınız bulunmaktadır.

Sigorta şirketlerinden zorunlu trafik ve ihtiyari mali mesuliyet poliçe teminatıyla sınırlı olarak şartları oluştuğunda bazı tedavi giderlerinizi, çalışamamaktan dolayı kazanç kaybı, sakatlık ve uzuv kaybı varsa meslekte kazanma gücü kaybı oranında maddi zararınızın karşılanması için maddi tazminat, ölümlü trafik kazası neticesinde ise ölen kişinin geride kalan hak sahipleri eş, çocuklar, anne ve baba ölenin ömür boyu desteğinden mahrum kaldıkları için zararlarını, destekten yoksun kalma tazminatını, ilgili sigorta şirketlerinden bir dilekçe ile talep edebilirler.

Sigorta şirketlerince talepler incelenerek, aktüer  bilirkişi tarafından, kazaya uğrayan kişinin maddi zarar hesabı yapılmaktadır. Aynı şekilde trafik kazasında vefat eden kişinin geride kalan eş ve çocuklarının koşulları oluştuğunda anne ve baba nın maddi zararları-destekten yoksunluk tazminatları da sigorta şirketlerinin aktüerya bilirkişileri tarafından hesaplanmaktadır. 

Aktüer bilirkişi tarafından hesaplanan maddi tazminat miktarlarının Yargıtay tarafından benimsenen hesaplama ilkelerine uygun olup olmadığının tespiti de önem arz etmektedir.

Kazalı ve hak sahiplerinin, maddi zararın hesabı bakımından özel bilirkişi raporu alarak sigorta tahkim kuruluna veya Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak, Yüksek Yargıtay dairelerince benimsenen hesaplama yöntemine göre destekten yoksunluk zararlarını yeniden tespit ettirmeleri uygun olacaktır.

Uzman Görüşü – Hukuki Mütalaa

Özellikle İş Mahkemeleri’nde, “UZMAN GÖRÜŞÜ”nün önemli bir ispat vasıtası olacağı kuşkusuzdur. Uzman görüşüne başvuran taraf, iddiasını yasal bir delil ile güçlendirmiş olur. İş Mahkemeleri’nde görülen davarlardada, özellikle İŞ KAZASI MADDİ TAZMİNAT ve ÖLÜMLÜ İŞ KAZALARINDA hak sahiplerinin açtığı tazminat davalarında Özel Tazminat Raporu’nun ve “UZMAN GÖRÜŞÜ”nün önemi büyüktür. 

Diğer yandan 2019 yılı itibarıyla, Yolcu Taşıma Sözleşmesi’nden kaynaklanan alacak ve tazminat Talepleri, dava şartı arabuluculuk kapsamında olanlar bakımından, sigorta şirketine yapılacak başvuru sırasında, arabulucuya başvurmadan önce özel tazminat raporu alınması ve tazminatın tutarı hakkında ön bilgi sahibi olunması önem arzetmektedir.

İş Mahkemelerinde işinin uzmanı ve yeterli tecrübeye sahip olmayan ve güncel yargıtay içtihatlarını gözetmeyen kişilerin “bilirkişi olarak” tayini neticesinde hatalı ve yetersiz bilirkişi raporları sık sık verilmektedir. Bu durumlarda, tarafların öncelikle bilirkişi raporunu konusunda  uzman bilirkişilere inceletmeleri ve eksikliklerin tesbiti halinde bilirkişi raporuna itiraz etmeleri gerekmektedir.

Uzman görüşü mahkemeyi bağlar mı?

Bilirkişi raporu ve uzman görüşü takdiri delillerden olup  tazminatın belirlenmesinde hakime yardımcı olacak UZMAN GÖRÜŞÜ’nün bilirkişi raporuyla çelişmesi halinde ve yargıtay içtihatlarına uygun olarak farklılıkları göstermesi durumunda mahkemenin bu çelişkiyi gidermesi gerekmektedir.